Hai bộ phim kiếm hiệp để đời của Trương Nghệ Mưu

"Anh hùng" (2002) và "Thập diện mai phục" (2004) là hai tác phẩm kiếm hiệp trên màn ảnh rộng nổi tiếng nhất của Trương Nghệ Mưu. Thế nhưng, đó có phải là những bộ phim hay nhất của ông hay không? Thực tế, giới chuyên môn Trung Quốc nhận định rằng, hai tác phẩm để đời của Trương Nghệ Mưu chính là "Hoàng Kim Giáp" và "Vô ảnh".

Hoàng Kim Giáp (2006)

Đạo diễn Trương Nghệ Mưu đã thành công với hai phim kiếm hiệp đầu tay "Anh hùng" và "Thập diện mai phục". Tuy nhiên, chúng lại "dính" phải chỉ trích vì sự hời hợt trong cốt truyện cũng như diễn xuất của nhân vật. Năm 2006, vị đạo diễn này quyết định xây dựng bộ phim "Hoàng Kim Giáp" với cốt truyện phức tạp. 

"Hoàng Kim Giáp" được phóng tác từ tác phẩm kịch "Lôi vũ" (1934) của nhà biên kịch nổi tiếng Tào Ngu, kể về sự sụp đổ của một gia đinh đầy quyền lực vì loạn luân, lạm quyền và tham nhũng trong những năm 1930. 

Trương Nghệ Mưu đã chuyển thể bối cảnh câu chuyện sang triều đại nhà Đường, một thời kỳ xa hoa và giáu có ở Trung Quốc. Câu chuyện bị ghi lại sự suy tàn sau thời kỳ đầu hưng thịnh của triều đại.

Châu Nhuận Phát trong "Hoàng Kim Giáp". (Ảnh: SCMP).

Với hai bộ phim "hành động" trước đó của Trương Nghệ Mưu, "Hoàng Kim Giáp" giống như một bộ phim cung chiến, loạn lạc hơn là một tác phẩm kiếm hiệp. Tuy nhiên, các cảnh võ thuật do đạo diễn bậc thầy Trình Tiểu Đông vẫn được đánh giá cao. Bên cạnh đó, nhiều hành động có tính biến ảo cao được lồng ghép vào phim. 

Củng Lợi vào vai Hoàng hậu Vương hậu tương ứng Phồn Y trong Lôi Vũ, người có chồng là Đại vương tương ứng Chu Phác Viên trong "Lôi vũ" của Tào Ngu (do Châu Nhuận Phát thủ vai), đang cố đầu độc cô. Hoàng hậu ngoại tình với chính con riêng của mình và đã lên kế hoạch cho một cuộc nổi dậy do con trai bà là Vương tử Nguyên Kiệt (Châu Kiệt Luân) lãnh đạo. Từ đó xảy ra thảm kịch diệt vong cho đất nước.

"Hoàng Kim Giáp" mang lại làn gió mới cho các tác phẩm võ hiệp của Trương Nghệ Mưu.

Tạo hình của các nhân vật trong phim "Hoàng Kim Giáp" được người xem chú ý. Ví dụ, các vệ binh riêng của hoàng đế là những chiến binh giống như ninja. Châu Nhuận Phát có phong thái đạo mạo, xa hoa hơn hình ảnh của anh trong "Ngọa hổ tàng long" sáu năm trước. Trình Tiểu Đông cũng biên đạo phân cảnh một trận chiến lớn, sử dụng nhiều công nghệ CGI.

"Trình Tiểu Đông và tôi đã hợp tác trong nhiều dự án", Trương Nghệ Mưu nói trong phần ghi chú của phim, ý muốn nói tới hai tác phẩm của họ là "Thập diện mai phục" và "Anh hùng". 

"Những cảnh hành động xuất chúng do anh ấy đạo diễn được thể hiện ở cảnh hàng nghìn chiến binh giáp vàng tấn công cung điện. Đó là một trong những cảnh quan trọng, yêu thích của tôi".

Ngoài ra, trong phim còn sử dụng vũ khí truyền thống khá thú vị. Ví dụ, có nhân vật sử dụng một thanh bảo trượng hàng yêu, hiếm khi được sử dụng trong các bộ phim võ hiệp. 

Jay Chou, Củng Lợi và Châu Nhuận Phát - ba ngôi sao chính trong phim "Hoàng Kim Giáp". (Ảnh: SCMP).

"Hoàng Kim Giáp" được phát hành tại Trung Quốc vào ngày 14/12/2006 với doanh thu nội địa gần 300 triệu NDT và 78,57 triệu USD trên phạm vi toàn cầu. Bộ phim là tác phẩm đầu tiên trong lịch sử phim Trung Quốc thực sự gây chú ý trên thế giới. 

Kể từ khi phát hành tại Mỹ, "Hoàng Kim Giáp" được bốn phương tiện truyền thông hàng đầu nước này bao gồm: Tạp chí Time, báo New York, báo Washington và báo Los Angeles đồng loạt đưa tin với những mỹ từ: "tác phẩm sử thi", "cảnh tượng hoành tráng" và "trực quan rực rỡ". 

Vô ảnh (2018)

Bộ phim "Vô ảnh" được coi là tác phẩm kiếm hiệp đỉnh cao của Trương Nghệ Mưu. "Vô ảnh" là sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa cốt truyện và những cảnh chiến đấu mãn nhãn. Cốt truyện của "Vô ảnh" được lấy cảm hứng từ bộ phim Kagemusha của đạo diễn Kurosawa Akira, xoay quanh cuộc chiến giành vùng đất Cảnh Châu của hai nước giả tưởng Bái quốc và Viêm quốc. Tại Lễ trao giải Kim Mã lần thứ 55, tác phẩm đem về cho Trương Nghệ Mưu giải đạo diễn xuất sắc nhất. 

"Vô ảnh" sử dụng phong cách thủy mặc độc đáo.

"Vô ảnh" là tác phẩm đánh dấu sự nghiệp 30 năm của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Phần hình ảnh là điểm nhấn tạo nên sức hút của tác phẩm. Bộ phim gần như chỉ sử dụng tông màu đen, trắng. "Vô ảnh" mang nhịp điệu chậm rãi, có những phân cảnh tập trung vào thoại, làm nổi bật màn đấu trí giữa các nhân vật. 

Phim cũng khai thác nhiều khung hình tĩnh, trong đó các chủ thể di chuyển từ từ. Đây cũng là ý đồ của Trương Nghệ Mưu, mục tiêu của ông chính quá trình nhân vật chính tự hiểu ra dòng chảy quy luật của âm dương, thay vì sử dụng sự hung bạo. Các tạp chí điện ảnh uy tín của thế giới như Variety, The Film Stage dùng từ "choáng ngợp" khi nói về vẻ đẹp hình ảnh trong phim.

Để đạt kết quả này, các nhà làm phim phải dành ra gần một năm để thực hiện khâu thiết kế bối cảnh và trang phục. 

Phần hình ảnh trong "Vô ảnh" được đánh giá cao.

Khi trả lời phỏng vấn báo chí, đạo diễn Trương Nghệ Mưu nói: “"Vô ảnh" rất giống kết cấu của vở bi kịch Shakespeare. Chủ đề cũng là thảo luận về nhân tính, tranh đấu, sinh tồn của nhân tính”. "Vô ảnh" ra mắt tại Liên hoan phim Venice (Italy) năm 2018, nhận được sự khen ngợi của khán giả và giới phê bình. Sau "Tử chiến Trường Thành" bị chê bai nặng nề, Trương Nghệ Mưu được khen tìm lại phong độ với phong cách quen thuộc.